Τα χρηματιστήρια είναι τελικά…αρκετά προβλέψιμα!

Στις 3 Οκτωβρίου 2008 πολλοί αναλυτές μαζί και εγώ είχαν πει ότι τα 700 δις $ ίσως να μην είναι η απόλυτη σανίδα σωτηρίας για τα χρηματιστήρια. Και όπως αποδείχθηκε η βουτιά που ακολούθησε τα χρηματιστήρια ανά τον κόσμο ήταν και είναι μεγάλη. Ύστερα ήρθε η Ε.Ε. και πήρε νέα μέτρα για να ...’σταθεροποιήσει’…το σύστημα αλλά η αισιοδοξία διήρκεσε μόνο 2 ημέρες. Δεν είμαστε Κασάνδρες αλλά αυτά που συμβαίνουν παγκοσμίως μοιάζουν μάλλον φυσιολογικά και λίγο προβλέψιμα. Είναι ελάχιστοι οι οικονομολόγοι και οι επενδυτές που βλέπουν με καθαρό μυαλό το τι συμβαίνει. Οι περισσότεροι ‘ειδικοί’ οικονομολόγοι που έχασαν τις δουλείες τους δεν μπορούν να σκεφτούν ψύχραιμα γιατί είναι ακόμα ζαλισμένοι. Οι ‘άπειροι’ .. …δημοσιογράφοι προσπαθούν να βρουν είδηση για να πουλήσουν και σπέρνουν τον πανικό. Εξάλλου είναι γνωστό ότι ένα από τα αγαπημένα θέματα των ΜΜΕ είναι θα βάζουν το μικρόφωνο πάνω στον ετοιμοθάνατο για να βγάλουν πρώτοι την είδηση. Τι καλύτερο θέμα από …ένα ετοιμοθάνατο…χρηματιστήριο, σύστημα κτλ. Το οξύμωρο είναι ότι στα περισσότερα ΤV πάνελ οι δημοσιογράφοι και καλεσμένοι που αναλύουν τα πολύπλοκα χρηματοοικονομικά γεγονότα είναι μάλλον λίγο…’μη ειδικοί’ για να το πούμε πιο κομψά …, συνδικαλιστές, πολιτικοί επιστήμονες, βουλευτές μηχανολόγοι, βουλευτές φιλόλογοι, κοινωνιολόγοι, κτηματομεσίτες, επικοινωνιολόγοι, μοντέλα, ηθοποιοί και οτιδήποτε άλλο εκτός από χρηματιστές , χρηματοοικονομικούς αναλυτές, τραπεζίτες, καθηγητές πανεπιστημίου οικονομολόγους, επενδυτές, και δημοσιογράφους του οικονομικού ρεπορτάζ! Και τέλος ο κόσμος που υιοθετεί αυτά που του λένε οι ..’ειδικοί’ ..και σε καμία περίπτωση και δικαίως δεν θα μπορούσε να έχει ειδικές γνώσεις για να μην νιώσει πανικό.
Τα πράγματα είναι απλούστατα και απόλυτα λογικά. Προσωπικά πιστεύω ότι υπάρχουν 2 σενάρια για την συνέχεια. Και τα 2 σενάρια λένε ότι οι αγορές θα κινηθούν χαμηλότερα. Το πρώτο σενάριο βασίζεται στο ότι τα μέτρα που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις παγκοσμίως θα βοηθήσει ώστε να μην υπάρξει κατάρρευση και άρα θα συνεχίσει να διορθώνει η αγορά αλλά πιο ομαλά μέχρι να δει τα πραγματικά χαμηλά της. Το δεύτερο σενάριο λέει ότι τα μέτρα δεν θα βοηθήσουν σε τίποτα και θα υπάρξει κατάρρευση με πτώσεις 50-60% επιπλέον. Προσωπικά πιστεύω το πρώτο σενάριο , επειδή τα μέτρα που λαμβάνονται σίγουρα θα αποτελέσουν μια βοήθεια και παράλληλα η αγορές θα συνεχίσουν να πέφτουν πιο ομαλά μέχρι να δούμε τα χαμηλά τους. Τα χαμηλά θα έρθουν με ήπιες πτώσεις και όχι ακόμα που οι πτώσεις είναι 7-10 % , άρα ακόμα έχουν δρόμο. Και θα ήθελα να συμπληρώσω ότι ίσως κάποιοι να θεωρούν ότι αυτό που συμβαίνει είναι απόλυτα υγιές. Δεν είναι κακό δηλαδή να διορθώνουν τα χρηματιστήρια. Ίσα ίσα είναι υγιές να διορθώνουν όλα αυτά τα άσχημα πράγματα που έχουν γίνει, να πέσουν οι τιμές σε χαμηλά επίπεδα και ύστερα να αγοράσουμε σε πολύ καλές τιμές και να ξεκινήσει ένα νέος κύκλος ανόδου. Δεν βλέπω κάποιο κακό σε αυτό. Ή μήπως οι δήθεν φόβοι για την ανεργία , την ανάπτυξη και τον στασιμοπληθωρισμό είναι το άλλοθι κάποιων! Και αυτά μέσα στο πρόγραμμα είναι! Η οικονομία κάνει κύκλους και όλα αυτά είναι μέσα στο πρόγραμμα αλλά ….και στα βιβλία πρώτου εξαμήνου στις οικονομικές σχολές!!!!!!!!!! Όταν κάποιος είναι άρρωστος βαριά και πάει στον γιατρό δεν πρέπει να κατηγορούμε τον γιατρό επειδή αρρώστησε! Κάποτε υπήρχε η χολέρα, βρέθηκε το φάρμακο. Ύστερα υπήρχε μια άλλη ασθένεια , βρέθηκε το φάρμακο. Αύριο θα βρεθεί μια άλλη ασθένεια και ύστερα θα βρεθεί το φάρμακο. Ακριβώς έτσι είναι οι αγορές και η οικονομία. Κάποτε ήταν οι εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, σήμερα τα subprime, αύριο θα είναι κάτι άλλο. Κύκλοι είναι. Θα τελειώσει και αυτός. Απλά στην αναμπουμπούλα χαίρεται ο λύκος. Όπως και να το κάνουμε κάποιοι είναι οι κερδισμένοι με όλα αυτά! Γιατί πάντα ….όταν κάποιοι χάνουν…..κάποιοι ταυτόχρονα κερδίζουν! Είναι μια ζυγαριά ακριβείας. Το θέμα είναι σε ποια μεριά της ζυγαριάς είναι ο καθένας μας , είτε μικρός επενδυτής είτε ο μεγαλύτερος επιχειρηματίας ή τραπεζίτης. Όλοι μπορεί να βρεθούν και στους κερδισμένους αλλά και στους χαμένους (εξαγορασμένους σε χαμηλή τιμή!). Καλή σας ημέρα και αισιοδοξία γιατί δεν θα αργήσει και πολύ η αλλαγή πορείας από την σημερινή καθοδική τάση!!!

Τοποθετήσεις από τις αρχές του 2009!

Το καλοκαίρι που πέρασε είχαμε υιοθετήσει το σενάριο που έλεγε ότι μετά από μια καλοκαιρινή σχετικά ήρεμη περίοδο , τα χρηματιστήρια θα δεχτούν πολλά χτυπήματα και αναμένεται να έχουν πτώση την περίοδο του Φθινοπώρου. Τα πράγματα δείχνουν ότι το σενάριο που υιοθετήσαμε τότε βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Σήμερα αναμένεται για δεύτερη φορά να γίνει προσπάθεια υπερψήφισης του σχεδίου διάσωσης ή …’σταθεροποίησης’ ..όπως θέλει να το ονομάζει ο Αμερικανός υπουργός οικονομικών για να ακούγεται πιο ωραία στα αυτιά της κοινής γνώμης η οποία δεν δέχεται ή καλύτερα δεν αποδέχεται να πληρώσει …τα σπασμένα. Δύσκολο το εγχείρημα να βρεθούν τα 700 δις $ αλλά ελπίζουμε όλοι ότι θα υπερψηφιστεί ώστε να μην έχουμε ανεξέλεγκτα γεγονότα. Παρόλα αυτά καλύτερα να δούμε τα πράγματα πιο ψύχραιμα για να πάρουμε σαν επενδυτές τις σωστές αποφάσεις μας σχετικά με το τι και πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να τοποθετηθούμε σε μετοχές.
Προσωπικά διάβασα κάποιο σενάριο το οποίο και υιοθετώ σε μεγαλύτερο βαθμό από τα υπόλοιπα που κυκλοφορούν στην Αμερική. Είτε ψηφιστεί είτε όχι η …’σταθεροποίηση ‘ από την Γερουσία , η τάση θα εξακολουθήσει να είναι καθοδική. Το κανάλι στο οποίο έχουν μπει οι αγορές από το καλοκαίρι του 2007 έχει τεχνικά ακόμα αρκετή πορεία για να ολοκληρωθεί. Από την άλλη μεριά , επειδή η τεχνική ανάλυση στις μέρες μας έχει πέσει πολλές φορές έξω καλό θα ήταν να σκεφτούμε πως και πότε θα αλλάξει η ψυχολογία και τα πραγματικά νέα δεδομένα στην αναδιανομή πλούτου. Αν κάποιος πιστεύει ότι οι αγορές έχουν δει το χαμηλότερο τους σημείο, αν πιστεύει ότι δεν υπάρχουν άλλα κανόνια , αν πιστεύει ότι από αύριο όλοι θα τρέχουν να αγοράζουν μετοχές και τέλος αν πιστεύει ότι εξυγιάνθηκε το σύστημα και ολοκληρώθηκε η αναδιανομή πλούτου τότε ναι είναι η κατάλληλη ώρα για αγορές μετοχών. Το παραπάνω σενάριο λέει ότι όταν γίνουν όλα αυτά και παράλληλα αρχίσουν να πέφτουν τα επιτόκια τότε θα είναι πλέον ο καιρός που θα σταθεροποιηθεί η αγορά και κατόπιν θα αρχίσει ο νέος κύκλος ανόδου στα χρηματιστήρια. Προσωπικά πιστεύω ότι δεν έχουμε δει τα χαμηλότερα ακόμα. Οπότε οι τοποθετήσεις μας στην αγορά είτε πρέπει να περιμένουν είτε πρέπει να ξεκινήσουν με πολύ μικρές σταδιακές τοποθετήσεις μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο τους επόμενους 3-4 μήνες. Βέβαια θα πρέπει να σημειώσω ότι αυτό είναι ένα απλό σενάριο και επειδή εμείς δεν είμαστε ο μάντης Κάλχας ένα είναι σίγουρο , ότι όλα είναι πιθανά να συμβούν από αύριο. Καλό Σαββατοκύριακο.