ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ 2008 : ΚΕΥΝΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΣ ΟΣΟ ΠΟΤΕ Η’ ΞΑΝΑΖΕΣΤΑΜΕΝΟ ΦΑΓΗΤΟ;

Του Αθανασίου Γιαννούλη*

1. Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΕΧΕΙ ΑΙΩΝΕΣ ΖΩΗΣ ΠΙΣΩ ΤΟΥ. ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΩΙΜΟ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ‘’ΩΡΙΜΟ’’ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ ΠΕΡΑΣΑΝΕ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕ ΠΟΛΕΜΟΥΣ , ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ ΚΑΙ ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ. Η ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΑΡΚΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΔΕΝ ΕΙΧΕ ΚΑΛΑ , ΚΑΛΑ 80 ΧΡΟΝΙΑ ΖΩΗΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΗ. ΑΣΕ ΠΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟ 1929 ΟΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΔΕΝ ΕΛΕΙΨΑΝ , Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΔΕΝ ΕΠΙΤΕΥΧΘΕΙ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΔΥΣΚΟΛΟΤΕΡΗ ΙΣΩΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΦΕΡΝΕΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ.
2. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΠΟΨΕΙΣ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΟΤΙ Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΘΑ ΕΦΤΑΝΕ ΣΕ ΑΡΚΕΤΑ ΥΨΗΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ. Ο ΧΟΥΡΤΣΟΦ ΔΙΑΡΡΗΓΝΥΕ ΤΑ ΙΜΑΤΙΑ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ 1970 ΣΤΟΝ ΟΗΕ ΛΕΓΟΝΤΑΣ ΟΤΙ Η ΡΩΣΙΑ ΣΕ 20 ΧΡΟΝΙΑ ΘΑ ΞΕΠΕΡΑΣΕΙ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ (ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ΤΟΝ ΛΕΝΙΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΗΜΗ ΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ‘’ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΜΟΙΒΗ’’. ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΣΥΝΕΒΗ ΠΟΤΕ ΣΤΟΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟ ΑΛΛΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΙΧΕ ΣΑΦΩΣ ΕΝΤΟΠΙΣΤΕΙ ΩΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΛΟΓΩ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΚΙΝΗΤΡΩΝ). ΒΕΒΑΙΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ 20 ΧΡΟΝΙΑ Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΕΡΡΕΥΣΕ ΑΛΛΑ ΣΕ ΑΥΤΟ ΣΥΝΕΒΑΛΕ ΜΙΑ ΑΠΡΟΣΕΧΤΗ , ΑΝ ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΑ , ΠΕΡΕΣΤΡΟΙΚΑ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΞΟΝΤΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ Η ΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΡΗΓΚΑΝ ‘’ΔΕΝ ΘΑ ΤΟΥΣ ΔΩΣΟΥΜΕ ΠΛΕΟΝ ΟΥΤΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΣΚΟΥΠΑ’’. ΕΥΚΟΛΑ ΚΑΝΕΙΣ ΒΓΑΖΕΙ ΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΟΤΙ Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΗΤΑΝ ΠΟΛΥ ΕΥΑΛΩΤΟΣ ΑΛΛΑ ΜΗΠΩΣ Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΤΟ ΙΔΙΟ; ΔΕΝ ΕΦΤΑΣΑΝ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ ΝΑ ΕΞΑΡΤΩΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΙΚΟ ΣΥΣΣΙΤΙΟ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ 1929; (ΜΑΛΙΣΤΑ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΡΙΣΗ 6 ΕΚΑΤ. ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ ΕΧΟΥΝ ΕΝΑ ΓΕΥΜΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ 19 ΕΚΑΤ. ΠΑΙΔΙΑ ΕΞΑΡΤΩΝΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΙΚΟ ΣΥΣΣΙΤΙΟ). Η ΙΔΙΑ Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ 1929 ΔΕΝ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΟΝ Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ; ΤΕΤΟΙΑ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ ΟΠΩΣ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ 29’ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΣΕ ΠΟΤΕ Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ.
3. Η ΑΠΟΨΗ ΟΤΙ Η ΕΝΤΟΝΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΕΜΠΟΔΙΟ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕΝ ΕΞΗΓΕΙ ΠΩΣ Η ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΡΩΣΙΑ ΠΗΓΕ ΣΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ , ΕΓΙΝΕ Η ΠΡΩΤΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ , ΕΓΙΝΕ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕ ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΜΕΤΑΛΛΙΩΝ ΣΕ ΟΛΥΜΠΙΑΔΕΣ , ΑΝΕΠΤΥΞΕ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ (ΚΥΡΙΩΣ ΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΙΚΗ) Κ.Α.. ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ ‘’ΑΝΑΠΤΥΞΗ’’ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΜΟΝΟ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΜΕ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ. ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΚΟΝΤΟΦΘΑΛΜΟ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΑΓΙΔΑ ΤΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ. ΚΑΙ ΣΤΗΝ Σ. ΑΡΑΒΙΑ ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΕΥΗΜΕΡΙΑ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΜΙΑ ΕΛΙΤ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ. Η ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕΝ ΕΔΩΣΕ ΠΟΤΕ ΜΕΓΑΛΗ ΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ. ΟΠΟΤΕ ΑΥΤΟ ΣΥΝΕΒΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΗΤΑΝ ΕΠΕΙΔΗ ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΙ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΕΝΤΟΠΙΣΤΗΚΑΝ ΚΑΙ ΜΕ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΗΚΑΝ (ΒΛΕΠΕ ΣΟΥΗΔΙΑ).
4. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΤΕΛΙΚΑ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΙΑΠΙΣΜΟ ΓΙΑ 20 ΧΡΟΝΙΑ ΜΙΑ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΣΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ 10; Ο ΓΚΡΙΣΠΑΝ ΤΟ ΕΡΙΞΕ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ. ΤΕΛΙΚΑ ΘΕΛΟΥΜΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Η’ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥΣ ΚΥΚΛΟΥΣ; Η’ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΑΝ ΛΑΒΟΥΜΕ ΥΠΟΨΗ ΜΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΓΙΑ ΟΛΑ ΦΤΑΙΕΙ Η ΑΠΛΗΣΤΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ; Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ Η ΚΙΝΗΤΗΡΙΟΣ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ , ΑΛΛΑ ΚΑΙ Η ΑΧΙΛΛΕΙΟΣ ΠΤΕΡΝΑ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΥΤΟ. ΤΟ ΚΕΡΔΟΣ. ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΣ ΛΟΙΠΟΝ ΝΑ ΤΑ ΒΑΛΕΙΣ , ΝΑ ΤΙΘΑΣΕΥΣΕΙΣ Η’ ΑΠΛΩΣ ΝΑ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΚΑΤΙ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΕ ΠΑΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΖΕΝΙΘ ΣΤΟ ΝΑΔΙΡ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ , ΕΙΤΕ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΕΙΤΕ ΑΝΑΡΧΑ; ΑΡΚΕΙ Ο ΜΑΡΞ , Ο ΕΓΚΕΛΣ , Ο ΑΝΤΑΜ ΣΜΙΘ , Η ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΣΙΚΑΓΟ (ΒΛΕΠΕ ΦΡΙΝΤΜΑΝ) , Ο ΜΑΛΘΙΟΥΣ , Ο ΡΙΚΑΡΝΤΟ , ΟΙ ΜΟΝΕΤΑΡΙΣΤΕΣ , ΟΙ ΝΕΟΚΛΑΣΣΙΚΟΙ ΚΑΙ ΤΟΣΟΙ ΑΛΛΟΙ; ΜΟΙΡΑΙΑ ΦΤΑΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΕΥΝΣ…ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ ΕΒΑΛΕ ΤΟΥΣ ΝΕΟΚΛΑΣΣΙΚΟΥΣ ΣΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΡΓΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΜΠΕΛΟΦΙΛΟΣΟΦΙΕΣ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΟΜΟΙΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ (ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ…) ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣ ΤΑ ΚΑΤΩ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΜΙΣΘΩΝ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΟΤΑΝ ΤΟ ΑΠΑΙΤΕΙ Η ΑΓΟΡΑ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΕΙ ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ (ΛΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ Η’ ΤΡΩΝΕ ΚΟΥΤΟΧΟΡΤΟ ΚΑΙ ΠΑΣΧΟΥΝ ΑΠΟ ΑΥΤΑΠΑΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΣ) ΞΕΦΤΙΛΙΣΕ ΚΑΙ ΤΟ «ΑΟΡΑΤΟ ΧΕΡΙ» ΤΟΥ ΑΝΤΑΜ ΣΜΙΘ. ΕΧΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Η ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΠΟΥ ΘΕΩΡΕΙ Ο ΚΕΥΝΣ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΟΝΤΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΡΟΧΟΠΕΔΗ ΣΕ ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΟΙΣΤΡΟΥ. ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝ ΑΥΤΟΣ Ο ΟΙΣΤΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ. ΟΤΑΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΠΙΣΗΜΟΠΟΙΗΘΗΚΕ Ο Κ. ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ , ΚΥΡΙΟΣ ΕΚΦΡΑΣΤΗΣ ΤΗΣ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΧΟΛΗΣ , ΑΝΑΦΕΡΟΤΑΝ ΣΧΕΔΟΝ ΜΕ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΣΕ ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΟΔΗΓΟΥΝ ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ ΣΤΗΝ ΕΥΤΥΧΙΑ. ΠΕΡΙΕΡΓΟ….ΝΟΜΙΖΑ ΟΤΙ Ο ΣΤΡΙΓΚΛΙΤΖ ΕΙΧΕ ΚΑΝΕΙ ΞΕΚΑΘΑΡΟ ΟΤΙ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΣΧΟΛΗΘΟΥΝ ΚΑΙ ΜΕ ΑΥΤΟ. ΔΗΛΑΔΗ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗ ΕΥΤΥΧΙΑ ΓΕΝΙΚΩΣ ΚΑΙ ΑΟΡΙΣΤΩΣ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΣΤΡΙΓΚΛΙΤΖ ΙΔΙΟΦΥΕΣ ΑΠΛΟ. ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΧΑΝΕΙ ΕΝΑ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟ ΑΛΛΑ ΔΙΠΛΑΣΙΑΖΕΤΑΙ Ο ΜΙΣΘΟΣ ΤΟΥ Π.Χ. ΜΕΣΩ ΜΙΑΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗΣ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ. ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΧΑΝΕΙ ΤΗΝ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΟΥ ΑΛΛΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ. ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ Ο ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ ΝΑ ΘΕΩΡΗΣΕΙ ΟΤΙ Η ΕΥΗΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ. ΑΥΤΗ Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. ΟΤΑΝ ΒΛΕΠΕΙΣ ΛΟΙΠΟΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΣ ΤΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΝΑ ΚΑΤΑΡΓΟΥΝ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΟΥΣ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ (ΟΧΙ ΑΠΛΩΣ ΜΙΑ ΑΠΟΨΗ ΠΟΥ ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΕΞΕΦΡΑΣΑΝ) ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΣΟΒΑΡΑ. ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΒΕΒΑΙΟΣ ΑΝ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΞΕΠΑΤΙΚΩΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΚΕΥΝΣ. ΞΕΡΩ ΣΤΑ ΣΙΓΟΥΡΑ ΟΜΩΣ ΟΤΙ ΔΕΝ ΒΑΖΕΙΣ ΤΟΝ ΛΥΚΟ ΝΑ ΦΥΛΑΕΙ ΤΑ ΠΡΟΒΑΤΑ. ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙΣ ΔΗΛΑΔΗ ΟΙ ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ. ΔΕΝ ΥΠΟΤΙΜΑΣ ΤΑ ΔΙΕΘΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΑΛΛΑ ΤΑ ΕΝΙΣΧΥΕΙΣ. ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙΣ ΓΕΝΙΚΑ ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΠΟΥ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΚΡΙΣΗ ΕΝΑΝ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΠΛΑΝΗΤΗ ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ , ΠΟΥ ΣΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ Η’ ΣΤΗΝ ΑΠΟΥΣΙΑ ΤΟΥ , ΤΟ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ. ΟΙ ΑΠΩΛΕΙΕΣ , ΑΝ ΕΠΙΤΡΕΨΟΥΜΕ ΜΙΑ ΤΕΤΟΙΑ ΛΟΓΙΚΗ , ΕΙΝΑΙ ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ. Η ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΚΑΤΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΟΛΟΙ ΠΟΥΛΑΝΕ ΚΑΙ ΔΕΝ ΑΓΟΡΑΖΕΙ ΚΑΝΕΙΣ. ΚΑΤΙ ΤΕΤΟΙΟ ΦΟΒΗΘΗΚΑΝ ΣΤΟΝ ΥΠΑΡΚΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ ΚΑΙ ΑΠΕΡΡΙΨΑΝ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΑ. ΜΟΝΟ ΠΟΥ ΥΠΕΡΕΚΤΙΜΗΣΑΝΕ ΤΟΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ. Ο ΟΓΚΟΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΕΙ ΚΑΤΙ ΤΕΤΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΙΚΟΣ. ΟΥΤΕ Η ΙΣΤΟΡΙΚΟΤΗΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΒΟΗΘΑΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ. ΤΟ ΤΙ ΘΑ ΣΥΝΕΒΑΙΝΕ ΑΝ Η ΠΕΡΕΣΤΡΟΙΚΑ ΕΙΧΕ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕΙ ΑΡΚΕΤΑ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΔΕΝ ΘΑ ΤΟ ΜΑΘΟΥΜΕ ΠΟΤΕ. ΜΑΘΑΜΕ ΟΜΩΣ ΚΑΤΙ ΑΛΛΟ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΥΣΚΟΛΟ ΤΡΟΠΟ. ΟΤΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΓΟΡΑ ΔΕΝ ΑΥΤΟΡΥΘΜΙΖΕΤΑΙ. ΙΣΩΣ ΛΟΙΠΟΝ ΤΟ ΝΑ ΠΑΙΖΟΥΜΕ ΜΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΟΝΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ , ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΤΙ ΘΕΛΟΥΜΕ ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ ΝΑ ΠΕΤΥΧΟΥΜΕ Η’ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ, ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΛΥΣΗ. ΑΛΛΑ ΤΟ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ , ΤΗΣ ΜΙΖΕΡΙΑΣ , ΤΗΣ ΑΝΕΧΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ Η’ ΤΟΥ ΑΠΟΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΟΛΥ ΕΝΤΟΝΩΝ ΕΞΕΓΕΡΣΕΩΝ (ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΑΝΑΦΕΡΘΩ ΣΤΟ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ) ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΝ ΕΝΑ ΤΕΤΟΙΟ ΦΛΕΡΤ. ΤΟ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΚΕΥΝΣ ΠΙΣΤΑ ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΙΔΑΝΙΚΟΤΕΡΟ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ. Η ΥΠΑΡΞΗ ΟΜΩΣ ΚΑΡΤΕΛ , ΤΟΞΙΚΩΝ ΧΡΕΟΓΡΑΦΩΝ , GOLDEN BOYS , ΕΥΑΛΩΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΠΑΡΑ ΝΑ ΜΑΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ ΝΑ ΤΟΝ ΑΓΝΟΟΥΜΕ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΜΑΣ ΣΥΜΦΕΡΕΙ. ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ , Η’ ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΚΑΤΑ ΑΛΛΟΥΣ , ΤΟΥ ΥΠΑΡΚΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ , ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΛΑΜΠΡΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΙΣΧΥΡΕΣ ΔΟΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΑΣΤΡΟΦΗΣ , ΠΑΛΙ ΣΤΟΝ ΚΕΥΝΣ ΜΑΣ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ. ΕΙΜΑΙ ΠΟΛΥ ΠΡΟΣΕΧΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΕΥΓΩ ΤΗΝ ΦΡΑΣΗ ΚΕΥΝΣΙΑΝΟ ΜΟΝΤΕΛΟ. ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΝΩ ΓΙΑΤΙ ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΤΙ ΚΑΝΕΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΟ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΡΙΓΡΑΨΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ‘’ΚΑΛΟΥΠΩΣΕΙ’’ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΤΕΤΟΙΟΝ ΒΑΘΜΟ ΠΟΥ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΗΝ ΕΛΕΓΞΕΙ (ΕΙΔΑΜΕ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΝΟΜΠΕΛΙΣΤΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΥΣ ΜΕ ΤΑ ΣΟΥΠΕΡ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΟΥΣ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΒΓΑΖΑΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΣΤΕΙΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗ ΚΡΙΣΗ. ‘’ΚΑΤΑ 99% ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΕΡΘΕΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ’’ ΛΕΓΑΝΕ ΚΑΠΟΙΟΙ ΑΠΟ ΔΑΥΤΟΥΣ). ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΠΡΟΤΙΜΩ ΝΑ ΜΙΛΑΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΕΥΝΣ ΩΣ ‘’ΠΕΡΙΡΡΕΟΥΣΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ’’ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ. ΑΥΤΗ Η ‘’ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ’’ , ΠΟΥ ΜΕ ΕΝΑΝ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΕΣΜΟΘΕΤΕΙΤΑΙ ΔΙΑΡΚΩΣ , ΙΣΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΤΟ ‘’ΚΑΜΠΑΝΑΚΙ’’ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΚΡΙΣΕΙΣ , ΙΣΩΣ ΠΡΟΛΑΒΕΙ ΤΑ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ , ΟΧΙ ΜΕ ΤΗΝ ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΑΛΛΑ ΜΕ ΤΗΝ ΓΝΩΣΗ ΟΤΙ ΟΛΑ ΤΑ ΩΡΑΙΑ ΕΧΟΥΝ ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ. ΟΤΙ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ΤΗΝ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΛΟΓΙΚΗ.

* Οικονομολόγος

Ελεύθερη οικονομία ή Παρέμβαση του Κράτους ?

Η μεταβλητότητα στις αγορές εξακολουθεί να είναι μεγάλη και μέχρι να ομαλοποιηθεί η κατάσταση κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι επιφυλάσσει το αύριο.
Είμαι οπαδός της θεωρίας της κυκλικότητας της οικονομίας. Ως εκ τούτου το πιο λογικό φαινόμενο στη οικονομία και γενικότερα στα χρηματιστήρια είναι η άνοδος και η πτώση για να υπάρχει η κυκλικότητα και όχι μια γραμμική πορεία. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι και οι σχετικοί του χώρου τείνουν φανατικά να υποστηρίζουν κάποιο οικονομικό μοντέλο (πχ. Κενσιανό) σαν να μην υπάρχει κάποιο άλλο ή σαν να είναι πανάκεια το ένα μοντέλο και τα άλλα να αποτελούν βδελύγματα. Δεν είναι λίγοι οι ‘ειδικοί’ στις μέρες μας που υποστηρίζουν την ελεύθερη οικονομία και θεωρούν ότι μπορεί να τα ρυθμίσει όλα μόνη της και θα πρέπει να αφήσουν όλες τις ‘κακές’ επιχειρήσεις να πτωχεύσουν και εκατομμύρια κόσμος να χάσει την δουλειά του μέχρι να ξεκαθαρίσει το σύστημα από αυτές. Από την άλλη οι οπαδοί της θεωρίας που ζητούν να υπάρχει πάντα κρατική παρέμβαση και έλεγχος ώστε να αποφεύγονται αυτά τα άσχημα που δημιούργησε η ελεύθερη αγορά και ο άκρατος καπιταλισμός δεν έχουν σκεφτεί ότι η μόνιμη παρέμβαση του κράτους στην αγορά όπως στα κομμουνιστικά καθεστώτα είναι το πιο πρόσφορο έδαφος για να μην υπάρχει κίνητρο δημιουργίας και ανάπτυξης. Αν κοιτάξουμε τους κύκλους της οικονομίας και για παράδειγμα υπάρχει ένας κύκλος όπου διαρκεί 30 έτη , από τα οποία τα 20 πρώτα είναι η φάση της ανόδου και τα άλλα 10 είναι η φάση της ύφεσης θα λέγαμε ότι στα πρώτα 20 έτη οι οπαδοί της ελεύθερης αγοράς θα νιώθουν απόλυτα δικαιωμένοι διότι είναι αλήθεια ότι η ελεύθερη οικονομία ωθεί την ανάπτυξη και άνοδο της οικονομία και στα επόμενα 10 έτη οι οπαδοί της παρέμβασης του κράτους θα αισθάνονται και αυτοί δικαιωμένοι διότι όπως συμβαίνει πάντα σε περιόδους ύφεσης η παρέμβαση του κράτους είναι επιβεβλημένη και την ζητούν όλοι ακόμη και οι μεγάλες πολυεθνικές όπως βλέπουμε σήμερα. Αναρωτιέμαι λοιπόν, γιατί να είμαι οπαδός της μιας ή της άλλης θεωρίας. Είμαι οπαδός και των δυο θεωριών διότι και οι δυο είναι απαραίτητες. Θεωρώ ότι η ελεύθερη οικονομία είναι το καλύτερο δυνατό σύστημα διότι μέσα από αυτή έρχεται η ανάπτυξη και κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί το αντίθετο. Η ευημερία των οικονομιών – κοινωνιών για μεγάλα χρονικά διαστήματα έρχεται μέσα από την ελεύθερη αγορά. Παράλληλα όμως όταν υπάρχει υπερεκμετάλλευση και υπερανάπτυξη αν μπορώ να χρησιμοποιήσω αυτό τον όρο τότε οδηγούμαστε στο φούσκωμα της αγοράς και της οικονομίας και ακολουθεί η ύφεση. Σε αυτή την φάση της ύφεσης εάν δεν παρέμβη το κράτος η πτώση που θα προέλθει μέχρι να ισορροπήσει ξανά το σύστημα θα είναι πολύ απότομη ενώ αν παρέμβη το κράτος θα είναι πιο ήπια. Άρα η κρατική παρέμβαση είναι ένας μηχανισμός πολύ χρήσιμος σε περιόδους ύφεσης αλλά καταστροφικός σε περιόδους ανάκαμψης και ανάπτυξης. Ο συνδυασμός και των δυο θεωριών νομίζω είναι πιο σοφή από οποιαδήποτε άλλη θεωρία. Δεν είναι τυχαίο που σε περιόδους ανάπτυξης συνήθως στις μεγάλες δυτικές ανεπτυγμένες οικονομίες οι κυβερνήσεις είναι φιλελεύθερες υπερ της ελεύθερης οικονομίας και σε περιόδους ύφεσης επικρατούν κυβερνήσεις πιο συντηρητικές. Εκ κατακλείδι θεωρώ ότι η ελεύθερη οικονομία είναι το μοναδικό σύστημα που μπορεί να φέρει μακροχρόνια ανάπτυξη αλλά σε περιόδους ύφεσης για ορισμένο χρονικό διάστημα θα πρέπει το κράτος να παρεμβαίνει για να μετριάσει την ένταση της ύφεσης και αμέσως μετά να επανέρχεται στην απόλυτα ελεύθερη οικονομία για να ξεκινήσει πάλι η ανάκαμψη και ανάπτυξη…..και έτσι ο κύκλος να συνεχιστεί….